PERAKENDE SOZLUGU (JARGONU)
Perakendeciliğin Tanımı :


Farsça'dan türemiş bir kavram olan Perakendecilik, üretici ve tüketici arasında malların naklini sağlayan aracılık hizmetleridir. Başka bir deyişle mal ve hizmetlerin ticari bir amaçla kollanmama veya tekrar satmama, kişisel gereksinmeleri için kullanmama koşuluyla, doğrudan doğruya son tüketiciye pazarlanmasıyla ilgili faaliyetlerin bütünüdür.Toptan satışın karşıtı, malların teker teker veya ufak birimler halinde satışıdır
Türk Perakende sektöründe bir takım kelime, kavram ve tanımlar kullanılmaktadır.Bunların tümüne birden Perakende Jargonu diyoruz.Asagida yazılı olan bu listeye, bazı market gruplarının özel olarak kendi içlerinde kullandıkları veya bazı coğrafi bölgelerde özel kullanılan kelime ve kavramlar da ilave edilebilir.Böylesi var olan kelimelerin bildirilmesi halinde listemize dahil edileceklerini belirtmek isterim

PERAKENDE SOZLUGU (JARGONU) :


1+2 BEDELSİZ: Bir urun alana digeri bedelsiz (bedava)
3P: Price-Fiyat, Product-Urun, Profit-Kar
AKSİYON: Fiyat indirimi
ALAN KULLANIM BEDELİ: Marketlerin urunleri ozel yerlerde sergilemeleri karsiliginda firmalardan aldiklari bedel
ALL YOU CAN AFFORD METHOD: Paran yettigi kadar yontemi yada butceden kalan kismin promosyona ayrilmasi yontemi
ASSORTMENT:Urun cesidi,mal cesidi-Belirli bir firmaya ait satisa sunulan urunlerin kumesi
AVM :Alisveris Merkezi
B2B :Internet uzerinden kullanilan bir tur elektronik siparis yontemi.(Migrosta kullaniliyor)
BAKİYELİ-BAKİYESİZ ÇALIŞMA:Verilen sipariste herhangibir urun o anda stokta yoksa gonderilmez ve siparisi sifirlanir.Market o urunu tekrar siparis etmek zorundadir.
BAKKAL: 50 metrekare kadar satis alanai olan en kucuk perakende isletmesi
BARKOD: (Bar code) Ambalaj uzerinde yer alan, urunun fiyati, niteligi ve ureticisini gosteren parelel cizgiler .
BENCHMARKİNG:Bir perakendecinin, muhtemelen rekabet icinde olunmayan baska bir sirketin isletmesini inceleyerek,ornekten ogrenmesi,kistas almasi
BEST SELLER : En iyi satan,en iyi satilan
BİLİZ ÇALIŞMA: Orumcek agi seklinde yayilarak bir calisma rutu yapilmasi
BLİND GOODS: Korleme mallar: Sadece ve arada sirada fiyattan cok isteklerini karsilamakla ilgilenen musterilere sunuldugu icin, normalden yuksek marja, sahip olabilen alisilmadik mallar
BUNDLED PRİCİNG (DEMETLEME FİYATLANDIRMA): Birkac urun yada hizmetin paket halinde satisa sunularak tek bir fiyat belirlenmesi
BÜTÇE : Belirli bir sure icin belirli bir calismaya ayrilan kasa.Bu para,mal veya hizmet olabilir.Aylik,uc aylik veya yillik butceler olabilir.
CASH&CARY: Peşin odeme& Tasi: Sadece pesin para ile alisveris yapilan ucus ve toptan satis marketler.(Metro gibi)
CATERİNG: Yemek tedariki & Bazi ucak veya otobus yolculuklarinda yolculara verilen yemek aparatifleri, sirketlerin calisanlarina ogle yemegi icin disaridan getirdikleri yemek...
CE:Bir Avrupa standarti
CİRO PRİMİ:Firmalarin belirli bir kotayi tutturmalari halinde elemanlarina veya marketlere verdikleri cironun belirli bir yuzdesini olusturan bedel (Armagan&Tesvik)
CPU : Cost Per Usage : Kullanilan her bir birim icin maliyet
CRM : Consumer Researcher Management-Musteri iliskileri Yonetimi-Tuketim Arastirma Yonetimi
ÇAPRAZ PROMOSYON:Bir mala baska bir ticari urunun bandaj yapilarak bedelsiz verilmesi
DELİST: Marketlerin satis listesinde olan urunu listeden cikartip, artik siparis vermemeleri.(Satinalmacinin enbuyuk silahi)
DEPARTMAN ŞEFİ:Marketlerdeki ilgili departmanin sorumlusu, Genelde siparisi veren kisi
DİKEY SERGİLEME: Marketlerde ayni urunu yukarda asagiya olacak sekilde yerlestirilmesi
DİSCOUNT MAĞAZA:indirim (ucuzluk) magazalari (Bim gibi..)
DİSTRİBÜTÖR: Malin satis dagitimini yapmak uzere yetkili bayi
EAN KOD:uluslararasi mal numaralama birligi tarafinfan urunler icin verilen 13 haneli cizgili kod sistemi
ECR:Efficient consumer response-Marketlerdeki bir tur stok planlamasi, Elektronik veri ve lojistik planlamasi
EDI: Elektronik veri transferi (Wallmart kullaniyor)
EMTİA : Mal, urun
ENDÜSTÜRİYEL ÜRÜN : Kolili urun.Toplu satis urunleri
ENTEGRE PERAKENDE:Tum perakende fonksiyonlarinin bir arada olmasi
ENTERTAİNMENT:Perakendede eglence uygulamasi, Ozel belirli musteriler,saticilar ve disaridan gelen ziyaretcilere is anlasmasinin daha kolay baglanmasi icin yemek, icecek veya eglence sunulmasi...
EXCLUSİVE : Tek marka. Markette kendi kategorisinde tek cesit olmak (Bir tur tekel)
FAALİYET DIŞI KAR: Mal ve hizmet satisi disindaki gelir.Ornegin faiz geliri...
FACE: Raftaki her bir urunun musteriye bakan kismi,yuzu
FACİNG:Rafta urun yuzlerinin artirilmasi
FASON : Disaridan baska bir firmaya urettirilen
FATURA ALTI: Uygulanan normal iskontolar haricinde ek olarak, KDV den hemen once uygulanan iskonto uygulamasi
FİFO : First in,First Out-ilk giren ilk cikar- urunun tazeligi acisindan ilk gelen malin oncelikli satilmasi.Raftada buna gore duzenleme yapilir.
FİYAT ANALİZİ: Cesitli marketlerdeki kendi ve rakip urunlerin fiyatlarini tabloya dokulup karsilastirma yapilmasi
FİZİBİLİTE : Karlilik hesabi
FMCG : Fast Moving Consumer Goods-Hizli hareket goren tuketim urunleri-(Cay,seker,ekmek gibi...)
FOLDER : Marketlerin genelde giris ve cikis kisimlarinda yer alan genis olcekli raflar yada teshir yeri
FOOD-GIDA:Yiyecek ve icecek tuketim urunleri
FORECAST: Bir urunun gelecekte potansiyel satisinin yada musteriler tarafindan kabul gorup gormeyeceginin onceden tahmin edilmesi
FRANCHİSİNG:Bir ureticinin urununun satis veya dagitimi icin baska bir kisi veya firmaya verdigi ayricalik hakki.
FULL-MARK:Mallarin fiyatinin %100 artirilmasi
GELENEKSEL PERAKENDECİLİK: Yillar oncesinden bugune yapilmakta olan,klasik perakende anlayisi.Bakkallar, Pazar esnafi, kucuk esnaflar gibi.
GENERIC PRODUCT:Markasiz urun (Ucuz urun)
GİRİŞ BEDELİ : Marketlerin rafta satisa sunulmak uzere listeleme yaptiklari urunlere karsilik firmalardan barkod (urun cesidi) basina aldiklari bedel.Buda bir faaliyet disi kardir.
GONDOL: Marketlerdeki raflarin en on ve en arka taraflarina verilen isim.En ondeki gondol basidir.Buralari urunlerin sergilemeleri acisindan stratejik onem tasir.Buralarda belirli bir donem urunun sergilenmesi sonucu bedel alinir.
GRAY (GRİ)MARKET:Az bulunan mallarin hizli teslim kosuluyla, ve normal piyasa fiyatlarinin cok uzerinde satin alindigi piyasa---Gercek mallarin taklit veya sahtelerinin oldugu piyasa
GROS PROFİT: Brut kar
GROSS MARKET :uygun fiyata satis yapan toptan satis imaji veren magazalar
HACCP:Gida guvenliginde sifir hata sertifikasi,kritik kontrol noktalari
HARCIRAH : Sehir disina veya ulke disina gorevli olarak cikan sirket personeline verilen harcama bedeli
HİPERMARKET: 2500 metrekare uzerindeki alana sahip perakende isletmesi
HİZMET BEDELİ : Marketlerin veya isletmelerin urun giris bedeli, urun sergileme bedeli, bazi ciro primleri, yada baska bir neden karsiliginda tedarikçi firmaya kestikleri faaliyet disi kazanc faturasi.
HORECA:HOtel-REstaurant-CAfeterya
İHRAÇ KAYDIYLE SATIS: Direk ihrac edilmek uzere KDV uygulanmayan satis
İKİNCİL SERGİLEME:Marketlerde Raflardaki normal sergileme vede Kasa onleri veya Gondollarin disinda aralarda ekstra segilemeler veya sepetlerdeki sergiler.
İNSÖRT:Marketlerin belirli donemlerde (Genellikle 15 gunde bir) promosyona giren urunlerini tanıtmak için cikarttiklari basılı yayin (bulten)
İNSTORE:Marketler promosyona soktuklari urunlerden bazilarina insortlerinde yer vermezler ancak market icindeki bir indirim oldugu icin ozel bir teshir alani verirler.
İNTERLAND:Satis bolgesi,satis alani, satis sahasi
İNVENT:isletmenin elindeki mallar,envanter,stok
KAMPANYA: Belirli bir donem icin uygulanan fiyat indirimi,aksiyon,promosyon aktiviteleri
KAPİTAL: sermaye
KATEGORİ:Bolum, sinif, safha,raf bolumleri
KATEGORI YONETIMI:Marketlerin raf yeri verimliligini artirmak icin kullandiklari sistem
KAYDİ STOK:Bilgisiyar veya defterde tutulan stok kaydi
KDV:Katma Deger Vergisi
KEY ACCOUNT MANAGER:Anahtar musteriler Yoneticisi, Satinalma muduru ile direk gorusen yonetici
KONDÜSYON SÜRESİ:isletmelerin marketlere uyguladiklari indirimli fiyatlarin gecerlilik suresi
KONKARDATO:Sirketlerin iflaslarini aciklamalari
KONSEPT: Konu, Tema, Kavram
KONSİNYE: Firmalarin Mallarinin bedelini satildiktan sonra perakendeciden almalari
KONSOLİDASYON:Uzun vadeye cevrilen borclanma
KONTRAT: Resmi anlasma,sozlesme
KÖRLEME SATIŞ:musterinin satinalmadan once pek inceleme yapmadigi , arada bir yapilan satislar
KURUMSAL:Belirli bir ozel veya resmi kuruma dair, Resmi veya prosudurlu olan ...
LANSMAN:bir urunun piyasaya yeni sunulmasi,piyasaya yeni tanitilmasi
LEASİNG:Kiralama
LİFO:Last in First Out-son giren ilk cikar
LOJİSTİK:urunlerin depolanmasi ve tasinmasi isleri (Nakliye ve Depolanma)
LOKOMOTİF ÜRÜN:Satisi hizli olan vede firmanin en iyi satilan urunu.Bu urunler firmanin diger urunlerin satisini da olumlu etkiler.
MARJ : Kar orani
MASS MARKET:Genellikle indirimli magazalarda dagitimi yapilan klasik urunler
MERCHANDİSİNG:Mallarin sergilenmesi,tanitilmasi,paketlenmesi,promosyonu, aksiyonu,pop kullanimi,raf duzeni ve temizligi ve fiyatlandirilmasi da dahil olmak uzere, satisi artirici etkinliklerin tumu.
MİS :Market ici sorumlusu
NAMA ÇALIŞMA:Firmalarin mallarini satmak uzere bayilere verdikleri satis elemani.Firma mali bayiye satar ve bu satilan mallarin perakendecilere satilmasini nama satis elemani gerceklestirir.Bu elemanin ucretini firma karsilar.
NO NAME:isimsiz urun
NON FOOD-GIDA DIŞI:Beyaz esya ve diger gida disi urunler
OPERASYONEL KAR:Ticari faaliyetten elde edilen kar
ORGANİZE PERAKENDE: Belirli bir sistem ve disiplin icinde calisan, organizasyonlarini tamamlamis, herseyin kayitli oldugu supermarket,hipermarket veya zincir marketler
OUTLET:urunlerin fabrika cikis fiyatlari ile satildigi magazalar
OVER STOCK:Stok fazlasi
ÖSM: Ozel Sozlesmeli musteriler
P.O.P:Point of Purchase,point of sale.Satis veya satinalmanin noktalandigi magaza lokasyonu, satis noktasina yerlestirilen ic sergileme,vitrin sergilemesi icin kullanilan malzemeler
PALET :Depolarda kolili mallarin uzerlerine kondugu tahta veya plastik tasiyicilar
PDE:Promosyon Destek Elemani
PENETRASYON:Urun bulunurlugu,girilmis pazarlar,urun yayginligi
PENNY MARKET:Ucuz mal satan ufak marketler
PERFORMANS: Aksiyon, promosyon ve diger kampanyalarin verimliligi
PLANOGRAM:Sergileme plani,perakendecilikte mallarin magaza raflarindaki ideal sergisini tasarlamak icin kullanilan ve bilgiyasarda hazirlana grafik
PORTFOY: Bir firmanin yada satis elemaninin satis yapmakta oldugu veya yapabilecegi musteri listesi
PRİCE DİSTRİMİNATİON:Fiyat farklilastirmasi
PRİVATE LABEL:Ozel marka, Firmalarin marketler icin urettigi ve sadece o markette satilan vede genellikle o marketin ismiyle isimlendirilen urunler.
PRODUCT DİSTRİMİNATİON:Urun farklilastirmasi
PROMOSYON:Satis destegi,tanitim.Urunun satisini artirmak amaciyla gerceklestirilen vede satis tesvik edici faaliyetler.
PROSÜDÜR:Kural, sistem sarti
QUARTER: Satista 3 aylik donem, ceyrek donem
REALİZE ETMEK:Gerceklestirmek
REEL STOK:Raftaki gercek stok miktari
RETAİL:Perakende
RFID:Radio Frequency identification, Turkiyede su anda olmayan ancak ilerki donemlerde uygulamasi beklenen elektronik tuketici takip sistemi.Urunler uretiminden nihayi tuketimine kadar elektronik sinyallerle takip edilerek,tuketici davranislari izlenecek.
ROUTE (RUT): Satis,tahsilat veya siparis gibi nedenlerle ugranilacak musteri noktalarinin yol guzergahi.
RPT:Repeat purchasing, tekrarli satinalma
SATIŞ PRİMİ: Kotayi tutturmalari durumunda saticiya verilen odul
SECOND NAME:isimsiz,ikinci kalite urun
SEGMENT:Belirli bir yas gurubu,cinsiyet,sosyo ekonomik guruplara vede urun cinslerine gore mallarin kategorilere ayrilmasi
SEPET:Marketlerde ikincil sergileme alani olarak kullanilan sepet seklindeki teshir alanlari
SHOW ROOM:Firmalarin urunlerini sergiledikleri vitrinli marketler.
SİZE:urun cesidi
SORTİMENT:Mallarin kalite ve turlerine gore tasnif edilmesi
SPOT:Mallarin nakit para (Cash) karsiligi derhal teslim kaydiyle daha ucuza satilmasi
STAND:Marketlerde urunlerin teshiri icin ozel yapilan vede genelikle aksiyon,promosyon ve lansmanlarda kullanilan teshir malzemesi
STOK KREDİSİ: Firmalarin marketlere belirli limit dahilinde donem baslarinda opsiyon olarak verdikleri stok miktari
SÜPERMARKET: 1000-2500 metrekare alani olan perakende magazasi
SÜPERVİSÖR:Bir isi denetlemek uzere yetki verilen kisi, genelde promosyon elemanlari, aksiyon elemanlari yada merch elemanlarinin takip ve denetimini yapan kisi.
SWİTCH LİSTİNG:Firmanin marketteki satisi az olan listeli bir urununu cikartarak yerine baska bir urununu bedelsiz veya daha uygun bir bedel karsiligi koymasi.
SWOT ANALİZİ:kurulusun guclu ve zayif yonlerini vede firsat ve tehditleri hesaplayan teknik
ŞİRİNG:urun guruplarini ozel bir plastik veya naylon ile sarilarak bir tur paketlenmesi
TANZİM:Sıraya koymak,sıralamak,dizmek,duzenlemek,tertiplemek
TANZİM TEŞHİR:Sirali ve tertipli bir sekilde urunlerin teshir edilmesi
TEDARİK YÖNETİMİ:Her urunun satis hizi ve raf stogunun kontrol edilerek otomatik olarak siparis olusturulmasi ve depoya iletilmesi, depolarin da siparisleri konsolide edip tedarikciye gonderirler
TEDARİKÇİ:Marketlere mal veren firmalar
TERMİN:Kosul,Bir urunu tanimlamak,isimlendirmek
TESTER:urun tanitim numunesi
UPPER MASS MARKET:Fiyati ve kalitesi yuksek olan urunlerin satildigi piyasa
ÜRÜN BANDAJI:Raftaki urunlere bedelsiz urun yapistirilmasi (Bandaji)
ÜRÜN KODU:Urunlerin uzerindeki onlari tanimlaya kod
VARYANT:urun cesidi
VİZYON:Etiket,kariyer,cevre
YATAY SERGİLEME:Marketlerde ayni urunun rafta bir kac yuz (Face) yatay seklinde yerlestirilmesi
YIL SONU GORUSMESI:Firmalarla market satinalmacilarinin her sene yil sonunda calisma sartlarini gorusmeleri
YIL SONU PRİMİ: Belirli bir satis tutturmalari durumunda firmalarin marketlere verdikleri prim.Bu oran yil sonu gorusmelerinde belirlenir.
ZINCIR MARKET: Birden fazla subesi olan marketler
ZONE PRİCİNG:Bolgesel fiyatlandirma